Thứ Năm, 2 tháng 5, 2013

Tìm hiểu về quả vanilla - Cách trồng cây Vanilla


IV. Cách trồng cây Vanilla.

Lan vanilla là một loại dây leo như cây trầu của Việt-Nam. Vì thế, cây cần có giàn chống đỡ hay leo lên thân các cây khác để sinh sống. Cây trồng bằng thân cắt thành đoạn dài từ 60 đến 100 cm (24-40") hay từ 18 đến 24 đốt nếu trồng trong thiên nhiên, và tùy theo vùng đất trồng. Nếu trồng trong nhà kính có thể cắt ngắn hơn từ 5 tới 6 đốt khoảng 60 cm (24"). Nếu ương trong bao nylon chỉ cần 2 đốt có thể được. Ương từ 4 tới 8 tuần thì có rễ non, chứng tỏ cây sống được. Ngày nay có thể gây giống bằng cách cấy tế bào (tissue culture methode). Khi giâm cành, nên bỏ lá ở những đốt thứ 4, thứ 5 kể từ ngọn. Từ đốt 3 đến đốt 4 phần gốc được xếp vào hố sâu từ 3 tới 4 cm (2"), rộng 10 cm (4"). Việc gây giống cần thực hiện vào đầu mùa mưa, khi không mưa quá cũng như không nóng quá.

Cây lan vanilla leo trên giá được giữ ở độ cao từ 1 tới 1.5 mét (5 ft) để dễ cho việc thụ phấn nhân tạo và dễ thu hoạch. Nếu để cây lan vanilla leo trên một cây khác thì ít khi ra hoa. Cây vanilla lớn tới 1.5 mét (5 ft) thì được cho bò ngang trên giá gỗ để có nhiều hoa hơn.

Lan vanilla thích hợp với khí hậu nóng và hay mưa. Vũ độ hàng năm từ 150 đến 300 cm (5-10 ft).

Đất rừng thưa là lý tưởng cho việc lập các đồn điền vanilla. Tuy nhiên, cây vanilla được trồng từ vùng đất cát tới vùng đất đá ong (laterites). Mật độ cây trồng từ 1600 đến 2000 cây / ha.

Nếu trồng trong vườn hay nhà kính, cây vanilla cần nhiều nắng. Đất trồng tương tự như đất dùng cho lan cattleya hay phalaenopsis.
Thường thì cây vanilla được trồng trong nhà cho đủ bộ sưu tầm, để thí nghiệm, chứ không phải để chơi hoa. Lý do là trồng trong nhà, vanilla khó ra hoa, thêm nữa hoa Vanilla nếu có được cũng chóng tàn (8 giờ mà thôi).

Vì vậy nuôi trồng vanilla trong nhà chỉ để bán cây, thoả mãn óc sưu tầm, hơn là có hiệu năng kinh tế như chế biến thành chất vanilla bán trên thị trường. Một vườn lan ở Costa Mesa đã trồng một cây vanilla đến hai mươi năm mà không có hoa., chỉ có tác dụng trang hoàng. Trả lời câu hỏi làm sao cho cây vanilla có hoa trong vườn ương (green house), phần giải đáp cho biết cần ánh sáng và không gian (light and space). Người giải đáp cho biết ông ta cũng có một cây vanilla bò dài đến 500 feet từ lâu không ra hoa cho đến khi ông ta chùi thật sạch mái nhà (bằng fiberglass cũ 20 năm!), thêm ánh sáng, và cây có hoa! Không gian là chỗ cây đã bò được, khoảng 20 feet (7 m), tức cây đã dài 20 feet đủ để ra hoa. Một năm cây trồng cao được 1 mét (3 ft).

Giá bán một đoạn cắt dài 1 ft (0.3 m), có rễ, khoảng 20 đô-la. Muốn mua lan vanilla này, các bạn nên hỏi các gian hàng bán lan Trung-Mỹ trong các hội chợ hàng năm tại South Coast Plaza, Westminster Mall… Dây vanilla bán trên thị trường được cắt thành đoạn dài: tiêu chuẩn 1 feet (30 cm), trung bình 2 feet (60 cm), dùng để trồng ở trại dài 3 ft (1 m).

Cần chăm sóc kỹ lưỡng để cây mọc mạnh, coi chừng bệnh tật. Tránh đụng mạnh tới rễ.Hạn hán, thiếu dinh dưỡng, quá nhiều nắng, thụ phấn quá nhiều đều làm hại cho cây. Ngoài ra, quá nhiều độ ẩm, mưa nhiều, thiếu thoát nuớc, nhiều bóng râm, rễ bị hư khiến cho cây dễ bệnh. Ốc sên, châu chấu, sâu róm và ngay cả gà cũng làm hại cây (bới rễ). Thuốc chữa bệnh nấm (fungicides): 1% Bordeau Mixture hay 0.2 Indofil-MA 5 (200 gr trong 100 lít nước)